Nitrogliserin en hassas patlayicilardan biridir. Bununla birlikte onu
guvenli hale getirmek de mumkundur, fakat zordur. Bircok genc anarsist,
bu bombayi yapmaya calisirken ya oldu ya da yaralandi. Nitrogliserini
Nobel bulmustu. Onlarin fabrikasindada ilk zamanlarda bircok isci oldu. Sonunda nitrogliserin dinamit gibi guvenli bir hale getirildi. (Tabi hazir olanlari, sifirdan yaparken soz konusu degil bu)
Gerekli malzemeler:
a. Aritilmis su
b. Sofra tuzu
c. Sodyum bikarbonat (pastalarda kullanilan karbonat)
d. 13 ml. yogunlastirilmis (konsantre) nitrik asit
e. 39 ml. yogunlastirilmis (konsantre) sulfurik asit
f. gliserin
Aletler
a. Damlalik
b. 100 ml’lik beher
c. 200-300 ml’lik iki adet beher
d. buz banyosu (Leğen )
e. termometre
f. turnusol kagidi
1. 200-300 ml’lik beherlerden birine 150 ml aritilmis su koyun.
2. Diger 200-300 ml’lik beherin icine de 150 ml aritilmis su ve bir kasik
dolusu sodyum bikarbonat koyun; sodyum bikarbonat suda iyice cozulene kadar karistirin. Fazla sodyum bikarbonat koymayin cunku bir noktadan sonra suda cozulmeyebilir.
3. Bir kovayi yariya kadar buzla doldurup icine tuz ekleyerek buz banyosu
teskil edin. Tuz buzun erimesini saglar ve isisini dusurur.
4. 100 ml’lik beheri bu banyonun icine yerlestirin ve 13 ml nitrik asidi bu
beherin icine koyun. Beheri, kovaya oynamayacak ve icine daha fazla madde kondugunda kovadaki buz icine dolmayacak sekilde sabitleyin. Asidin isisi 20 dereceye gelene kadar bekleyin. 5. Nitrik asit 20 dereceye geldiginde yavasca ve cok dikkatli bir sekilde 39 ml sulfurik asidi nitrik asidin uzerine dokun. Iki asidi karistirin ve karisimin isisi 10 dereceye dusene kadar sogutun. Bunu yapmak icin gerekirse baska bir buz banyosu kullanin.
6. Bir goz damlaligiyla yavasca, her defasinda bir damla olmak uzere gliserini
karisimin icine damlatin. Termometreyi gliserinle asit karisiminin bulustugu
noktada
tutun ve buradaki isinin 30 derecenin uzerine cikmasina kesinlikle izin
vermeyin.
Isi 30 dereceye dogru yukselirse damlatmayi kesin ve dikkatli bir sekilde buz takviyesi yapin. Eger yine yukselirse derhal uzaklasin. Gliserin hizli bir
sekilde nitratlasip patlayacaktir.
7. Asid karisiminin uzerinde ince bir gliserin tabakasi olusana kadar damlatmayi
surdurun. Bu islemi yapmanin en iyi yolu, yukaridaki nisbetleri koruyarak
islemleri
mumkun oldugu kadar kucuk miktarlarda gerceklestirmektir.
8. Asid karisimiyla gliserinin nitratlasmasini saglamak icin cubukla karistirin
ve
bu arada surekli buz ve tuz takviyesi yapin. Isinin kesinlikle 30 derecenin
ustune
cikmasina izin vermeyin. Bu islem on dakika surecektir. Genellikle bu esnada
nitrogliserin, asit karisiminin uzerinde belirmeye baslayacaktir. Sulfurik asit,
tepkime neticesi ortaya cikan suyu emecektir.
9. Tepkime bittiginde ve nitrogliserinin isisi 30 derecenin altinda oldugunda
asit
karisimi ve nitrogliserinden olusan cozeltiyi dikkatli ve yavas bir sekilde
icinde
sadece su bulunan beherin icine dokun. Nitrogliserin hemen suyun dibine
cokecektir
ve asit-su karisimi ustte kalacaktir. Ustte kalan bu karisim dokulebilir ve bu
yolla
mumkun oldugu kadar cok asit-su karisimi, nitrogliserin zedelenmeden tahliye edilebilir.
10. Temiz bir goz damlaligiyla dikkatli bir sekilde nitrogliserini alip 2 nolu
maddedeki
beherin icine damlatin. Sodyum bikarbonat cozeltisi asidin fazlasini
eleyecektir;
boylece nitrogliserin daha kararli hale getirilecek ve durup dururken patlamasi
engellenecektir. Turnasol kagidi ile nitrogliserinin asidite oranini tesbit edin
ve eger gerekiyorsa baska bir beherde hazirlanmis sodyumbikarbonat cozeltilerikullanarak asid oranini dusurun.
11. Nitrogliserindeki asit orani mumkun olan en dusuk seviyeye geldiginde emin bir yerde ve temiz bir kabin icinde saklayin. Nitrogliserin görunurde hic bir
sebep yokken bile patlayabilir; onun icin hic bir hasaratin olmadigi serin
yerlerde muhafaza edin.
Nitrogliserinin tek basina kullanilmasi zordur. Talasve kagit gibi maddelerle
karistirilarak plastik bir borunun icine yerlestirilip patlayici olarak
kullanilabilir.
guvenli hale getirmek de mumkundur, fakat zordur. Bircok genc anarsist,
bu bombayi yapmaya calisirken ya oldu ya da yaralandi. Nitrogliserini
Nobel bulmustu. Onlarin fabrikasindada ilk zamanlarda bircok isci oldu. Sonunda nitrogliserin dinamit gibi guvenli bir hale getirildi. (Tabi hazir olanlari, sifirdan yaparken soz konusu degil bu)
Gerekli malzemeler:
a. Aritilmis su
b. Sofra tuzu
c. Sodyum bikarbonat (pastalarda kullanilan karbonat)
d. 13 ml. yogunlastirilmis (konsantre) nitrik asit
e. 39 ml. yogunlastirilmis (konsantre) sulfurik asit
f. gliserin
Aletler
a. Damlalik
b. 100 ml’lik beher
c. 200-300 ml’lik iki adet beher
d. buz banyosu (Leğen )
e. termometre
f. turnusol kagidi
1. 200-300 ml’lik beherlerden birine 150 ml aritilmis su koyun.
2. Diger 200-300 ml’lik beherin icine de 150 ml aritilmis su ve bir kasik
dolusu sodyum bikarbonat koyun; sodyum bikarbonat suda iyice cozulene kadar karistirin. Fazla sodyum bikarbonat koymayin cunku bir noktadan sonra suda cozulmeyebilir.
3. Bir kovayi yariya kadar buzla doldurup icine tuz ekleyerek buz banyosu
teskil edin. Tuz buzun erimesini saglar ve isisini dusurur.
4. 100 ml’lik beheri bu banyonun icine yerlestirin ve 13 ml nitrik asidi bu
beherin icine koyun. Beheri, kovaya oynamayacak ve icine daha fazla madde kondugunda kovadaki buz icine dolmayacak sekilde sabitleyin. Asidin isisi 20 dereceye gelene kadar bekleyin. 5. Nitrik asit 20 dereceye geldiginde yavasca ve cok dikkatli bir sekilde 39 ml sulfurik asidi nitrik asidin uzerine dokun. Iki asidi karistirin ve karisimin isisi 10 dereceye dusene kadar sogutun. Bunu yapmak icin gerekirse baska bir buz banyosu kullanin.
6. Bir goz damlaligiyla yavasca, her defasinda bir damla olmak uzere gliserini
karisimin icine damlatin. Termometreyi gliserinle asit karisiminin bulustugu
noktada
tutun ve buradaki isinin 30 derecenin uzerine cikmasina kesinlikle izin
vermeyin.
Isi 30 dereceye dogru yukselirse damlatmayi kesin ve dikkatli bir sekilde buz takviyesi yapin. Eger yine yukselirse derhal uzaklasin. Gliserin hizli bir
sekilde nitratlasip patlayacaktir.
7. Asid karisiminin uzerinde ince bir gliserin tabakasi olusana kadar damlatmayi
surdurun. Bu islemi yapmanin en iyi yolu, yukaridaki nisbetleri koruyarak
islemleri
mumkun oldugu kadar kucuk miktarlarda gerceklestirmektir.
8. Asid karisimiyla gliserinin nitratlasmasini saglamak icin cubukla karistirin
ve
bu arada surekli buz ve tuz takviyesi yapin. Isinin kesinlikle 30 derecenin
ustune
cikmasina izin vermeyin. Bu islem on dakika surecektir. Genellikle bu esnada
nitrogliserin, asit karisiminin uzerinde belirmeye baslayacaktir. Sulfurik asit,
tepkime neticesi ortaya cikan suyu emecektir.
9. Tepkime bittiginde ve nitrogliserinin isisi 30 derecenin altinda oldugunda
asit
karisimi ve nitrogliserinden olusan cozeltiyi dikkatli ve yavas bir sekilde
icinde
sadece su bulunan beherin icine dokun. Nitrogliserin hemen suyun dibine
cokecektir
ve asit-su karisimi ustte kalacaktir. Ustte kalan bu karisim dokulebilir ve bu
yolla
mumkun oldugu kadar cok asit-su karisimi, nitrogliserin zedelenmeden tahliye edilebilir.
10. Temiz bir goz damlaligiyla dikkatli bir sekilde nitrogliserini alip 2 nolu
maddedeki
beherin icine damlatin. Sodyum bikarbonat cozeltisi asidin fazlasini
eleyecektir;
boylece nitrogliserin daha kararli hale getirilecek ve durup dururken patlamasi
engellenecektir. Turnasol kagidi ile nitrogliserinin asidite oranini tesbit edin
ve eger gerekiyorsa baska bir beherde hazirlanmis sodyumbikarbonat cozeltilerikullanarak asid oranini dusurun.
11. Nitrogliserindeki asit orani mumkun olan en dusuk seviyeye geldiginde emin bir yerde ve temiz bir kabin icinde saklayin. Nitrogliserin görunurde hic bir
sebep yokken bile patlayabilir; onun icin hic bir hasaratin olmadigi serin
yerlerde muhafaza edin.
Nitrogliserinin tek basina kullanilmasi zordur. Talasve kagit gibi maddelerle
karistirilarak plastik bir borunun icine yerlestirilip patlayici olarak
kullanilabilir.