Kapı
1. Aşağıdakilerden hangisi doğal destan'ın oluşum özelliklerinden biri değildir?
A) Toplumu derinden etkileyen bir olayın olması
B) Bu olayın toplumun katkılarıyla çeşitlenip, boyutlanması
C) Dilce yoğunlaşması, neşelenmesi; olaylarda birlikteliğin sağlanması
D) Usta bir 'derleyici' tarafından derlenerek yazıya geçirilmesi
E) Derleyenin olayları kişisel yeteneklerini kullanarak düzenlemesi, gerekirse yeniden oluşturması
2. "Yuğ töreninde söylenen ağıtlardır. Ölenin ardından, onun ölümünden duyulan acıları anlatmak iiçn söylenir; çoğunlukla ölenin kahramanlıklarını, erdemlerini anlatan bu şiirde ölçü, hece ölçüsü; nazım birimi dörtlüktür."
Yukarıda sözü edilen nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşuk B) Sab
C) Destan D) Sagu
E) Nefes
3. 'Sözlü edebiyat' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 'Ozan, oyun, kam, baksı, şaman' adı verilen kişilerce 'kopuz' denilen çalgı eşliğinde söylendiği
B) Bu dönem ürünlerinin koşuk, sagu, sab, destanlar olduğu
C) Av törenlerinde (sığır), genel eğlencelerde (şölen), yas törenlerinde (yuğ) üretildiği
D) Yazının kullanılmadığı dönemlerden süregeldiği
E) Bu verilerin yazarının kişiselliğini yansıttığını
4. Alp Er Tunga öldü mi Alp Er Tunga öldü mü
Isız ajun kaldı mu Kötü dünya kaldı mı
Özlek öcin aldı mı Felek öcünü aldı mı
Emdi yürek yırtılır Şimdi yürek yırtılır
Yukarıdaki dörtlükten, aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Türünün sagu olduğu
B) Hece ölçüsüyle söylendiği
C) Sözlü ürünler dönemi özelliklerini yansıttığı
D) Arapça, Farsça sözcüklere rastlanıldığı
E) Uyak, rediften yararlanıldığı
5. Aşağıdakilerden hangisi 'doğal destan'ın özelliklerinden biri değildir?
A) Olaylar toplumsaldır.
B) Manzum, oylumlu eserlerdir.
C) Yer, zaman, olay bütünselliği içinde öykülenirler.
D) Kişiler, çoğunlukla gerçek kişilerdir.
E) E) Destan zamanı, masal zamanı gibi belirsizdir.
6. "Sevgi, doğa, yiğitlik gibi konuların işlendiği şiirlerdir. Törenlerde kopuz eşliğinde söylenir. Dörtlüklerden oluşur. Hece ölçüsünün kullanıldığı bu şiirler, koşmayı andırır."
Yukarıda sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sagu B) Koşuk
C) Sab D) Destan
E) Deme
7. "Göktürk yazıtları" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bu yazıtlar edebiyat kadar tarih, sosyoloji, etnografya için de önemlidir.
B) Göktürk yazıtları, ilk yazılı ürünler olarak değerlendirilir.
C) Yazıtlarda 'söylev' özellikleri daha belirgindir.
D) Uygur lehçesinin, tüm incelikleri görülür yazıtlarda.
E) Türklerin o günkü yaşamını yaratan canlı belgelerdir.
8. "Türk lehçeleri"yle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğru değildir?
A) IX. yüzyıldan başlayan Uygur egemenliği Göktürkçe'yi Uygurca'ya dönüştürür.
B) Türkçe'nin farklılaşması Göktürkler zamanında olur.
C) İlk müslüman Türk devleti Karahanlılar, Hakaniye lehçesini kullanır.
D) İlk islami eserler Hakaniyece verilir.
E) Hakaniye Lehçesi, on dördüncü yüzyıldan sonra Çağatay Lehçesi adını alır.
8. "Türk lehçeleri"yle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğru değildir?
A) IX. yüzyıldan başlayan Uygur egemenliği Göktürkçe'yi Uygurca'ya dönüştürür.
B) Türkçe'nin farklılaşması Göktürkler zamanında olur.
C) İlk müslüman Türk devleti Karahanlılar, Hakaniye lehçesini kullanır.
D) İlk islami eserler Hakaniyece verilir.
E) Hakaniye Lehçesi, on dördüncü yüzyıldan sonra Çağatay Lehçesi adını alır.
9. Türklerin kullandıkları alfabelerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?
A) Göktürk alfabesi, ilk ulusal alfabedir.
B) Sağdan sola, yukarıdan aşağıya yazılır.
C) Yerini sonradan Arap alfabesine bırakır.
D) Otuz sekiz harfli Göktürk alfabesi oldukça kullanışlıdır.
E) Hayvanlara vurulan damgalardan esinlenerek oluşturulduğu sanılmaktadır.
10. Oluşumunu halen sürdürmekte olan destanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oğuz Kaan B) Kal*******a
C) Manas D) Çılgın Orlanda
E) Ramayana
11. 'Türk destanları, konuları' eşleştirilmesi, aşağıdakilerin hangisinde doğru değildir?
A) Alp er Tunga: Alp Er Tunga'nın halkıyla Çin'e göçü
B) Oğuz Kağan: Hun hükümdarı Mete Han'ın yaşamı
C) Şu: Makedonya kralı İskender'le Şu'nun savaşları
D) Bozkurt: Türklerin dişi bir kurttan türeyişi
E) Ergenekon: Ergenekon'da çoğalan Türklerin dağı eritip çıkmaları
12. 'Doğal destan' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zaman, oluşum sürecindeki özelliklerini koruyamaz, değişir.
B) Olayın geçtiği coğrafya, yeryüzü biçimlerinden yaklaşık olarak çıkarılabilir.
C) Destan dili, o dilin geçirdiği aşamaları saptamada önemli bir araçtır.
D) Destan anlatımı çoğunlukla renksiz, cansızdır.
E) Ulusal bilincin önemli kaynaklarıdır.
13. 'Göktürk Yazıtları' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İlkinde, Tonyukuk'un kendi çağını anıyı andıran bir anlatımla verdiği
B) Onbiri sessiz, üçü sesli ondört harfli uygur alfabesiyle yazıldığı
C) Kül Tigin anıtının dilinin zenginliği, anlatımının ustalığı ve inceliğiyle dikkati çektiği
D) Yarı söylev niteliğinde olan Bilge Kağan anıtının ilk tarih, anı, söylev örneği sayıldığı
E) 1983'te Danımarkalı bilgin Thomsen tarafından okunarak bilim ve sanata kazandırıldığı
14. Türklerin kullandıkları 'alfabeler' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Göktürk alfabesinden sonra Uygur alfabesinin kullanıldığı
B) Uygur alfabesiyle daha çok dinsel metinlerin yazıldığı
C) İslamiyetin benimsenmesiyle Arap alfabesine geçildiği
D) Cumhuriyetle birlikte Arap alfabesinin yerini Latin alfabesinin aldığı
E) İlk İslami ürünlerin Uygur alfabesiyle yazıldığı
15. 'Göktürk yazıtları' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Türklerin dil, din, yaşam biçimlerini yenilemek zorunda kalışlarını vruguladıkları
B) Ulusal birliğe verilen önemi yansıttıkları
C) Türklerin komşularıyla ilişkilerin önemli birer belgeleri oldukları
D) Türklerin yaşamını, toplumsal öbekleri verdikleri
E) Dilinin, kültürünü korumayan toplumların nasıl yok olduklarını belgeledikleri
16. 'Göç' destanı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Uygur destanı olduğu
B) Kansu eyaletinde, Doğu Türkeli'ne yapılan göçü anlattığı
C) Beş Balığ kentinin kurulmasına değinildiği
D) Türklerin toprağa verdikleri önemi vurguladığı
E) Uygur - İran savaşlarını konu edindiği
17. Aşağıdaki yapma destan'lardan hangisi bir başka ozanındır?
A) Sakarya Meydan Savaşı
B) Üç Şehitler Destanı
C) Yedi Mehmetler Destanı
D) Çanakkale Destanı
E) İnönüler
18. Türklerin baştan beri kullandıkları, alfabeler, tarih sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Göktürk - Uygur - Arap - Latin
B) Uygur - Göktürk - Arap - Latin
C) Uygur - Arap - Göktürk - Latin
D) Göktürk - Arap - Uygur - Latin
E) Göktürk - Uygur - Latin - Arap
19. Aşağıdaki dizilerden hangisi, yalnızca 'yapma' destanları kapsamaktadır?
A) Gılgamış - Şehname - İlyada - Kaybolmuş Cennet
B) Odise - Kal*******a - Kurtarılımış Kudüs - Niebelungen
C) Mahabharata - Sid - Çılgın Orlando - Şu
D) Çılgın Orlando - Kurtarılmış Kudüs - Henriade - Kaybolmuş Cennet
E) Şehname - Şu - Hendiade - Sid
20. "Sab" için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Atasözü olduğu
B) Ağıtı karşıladığı
C) Konusunun koşmayı andırdığı
D) Kahramanlıkları anlattığı
E) Bir şiir türü olduğu
(Çözemediğiniz soruları bana bildirirseniz yardımcı olmaya çalışırım)
1. E
2. D
3. E
4. D
5. E
6. B
7. D
8. B
9. B
10. C
11. C
12. A
13. D
14. B
15. E
16. A
17. E
18. A
19. A
20. D
A) Toplumu derinden etkileyen bir olayın olması
B) Bu olayın toplumun katkılarıyla çeşitlenip, boyutlanması
C) Dilce yoğunlaşması, neşelenmesi; olaylarda birlikteliğin sağlanması
D) Usta bir 'derleyici' tarafından derlenerek yazıya geçirilmesi
E) Derleyenin olayları kişisel yeteneklerini kullanarak düzenlemesi, gerekirse yeniden oluşturması
2. "Yuğ töreninde söylenen ağıtlardır. Ölenin ardından, onun ölümünden duyulan acıları anlatmak iiçn söylenir; çoğunlukla ölenin kahramanlıklarını, erdemlerini anlatan bu şiirde ölçü, hece ölçüsü; nazım birimi dörtlüktür."
Yukarıda sözü edilen nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşuk B) Sab
C) Destan D) Sagu
E) Nefes
3. 'Sözlü edebiyat' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 'Ozan, oyun, kam, baksı, şaman' adı verilen kişilerce 'kopuz' denilen çalgı eşliğinde söylendiği
B) Bu dönem ürünlerinin koşuk, sagu, sab, destanlar olduğu
C) Av törenlerinde (sığır), genel eğlencelerde (şölen), yas törenlerinde (yuğ) üretildiği
D) Yazının kullanılmadığı dönemlerden süregeldiği
E) Bu verilerin yazarının kişiselliğini yansıttığını
4. Alp Er Tunga öldü mi Alp Er Tunga öldü mü
Isız ajun kaldı mu Kötü dünya kaldı mı
Özlek öcin aldı mı Felek öcünü aldı mı
Emdi yürek yırtılır Şimdi yürek yırtılır
Yukarıdaki dörtlükten, aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Türünün sagu olduğu
B) Hece ölçüsüyle söylendiği
C) Sözlü ürünler dönemi özelliklerini yansıttığı
D) Arapça, Farsça sözcüklere rastlanıldığı
E) Uyak, rediften yararlanıldığı
5. Aşağıdakilerden hangisi 'doğal destan'ın özelliklerinden biri değildir?
A) Olaylar toplumsaldır.
B) Manzum, oylumlu eserlerdir.
C) Yer, zaman, olay bütünselliği içinde öykülenirler.
D) Kişiler, çoğunlukla gerçek kişilerdir.
E) E) Destan zamanı, masal zamanı gibi belirsizdir.
6. "Sevgi, doğa, yiğitlik gibi konuların işlendiği şiirlerdir. Törenlerde kopuz eşliğinde söylenir. Dörtlüklerden oluşur. Hece ölçüsünün kullanıldığı bu şiirler, koşmayı andırır."
Yukarıda sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sagu B) Koşuk
C) Sab D) Destan
E) Deme
7. "Göktürk yazıtları" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bu yazıtlar edebiyat kadar tarih, sosyoloji, etnografya için de önemlidir.
B) Göktürk yazıtları, ilk yazılı ürünler olarak değerlendirilir.
C) Yazıtlarda 'söylev' özellikleri daha belirgindir.
D) Uygur lehçesinin, tüm incelikleri görülür yazıtlarda.
E) Türklerin o günkü yaşamını yaratan canlı belgelerdir.
8. "Türk lehçeleri"yle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğru değildir?
A) IX. yüzyıldan başlayan Uygur egemenliği Göktürkçe'yi Uygurca'ya dönüştürür.
B) Türkçe'nin farklılaşması Göktürkler zamanında olur.
C) İlk müslüman Türk devleti Karahanlılar, Hakaniye lehçesini kullanır.
D) İlk islami eserler Hakaniyece verilir.
E) Hakaniye Lehçesi, on dördüncü yüzyıldan sonra Çağatay Lehçesi adını alır.
8. "Türk lehçeleri"yle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğru değildir?
A) IX. yüzyıldan başlayan Uygur egemenliği Göktürkçe'yi Uygurca'ya dönüştürür.
B) Türkçe'nin farklılaşması Göktürkler zamanında olur.
C) İlk müslüman Türk devleti Karahanlılar, Hakaniye lehçesini kullanır.
D) İlk islami eserler Hakaniyece verilir.
E) Hakaniye Lehçesi, on dördüncü yüzyıldan sonra Çağatay Lehçesi adını alır.
9. Türklerin kullandıkları alfabelerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?
A) Göktürk alfabesi, ilk ulusal alfabedir.
B) Sağdan sola, yukarıdan aşağıya yazılır.
C) Yerini sonradan Arap alfabesine bırakır.
D) Otuz sekiz harfli Göktürk alfabesi oldukça kullanışlıdır.
E) Hayvanlara vurulan damgalardan esinlenerek oluşturulduğu sanılmaktadır.
10. Oluşumunu halen sürdürmekte olan destanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oğuz Kaan B) Kal*******a
C) Manas D) Çılgın Orlanda
E) Ramayana
11. 'Türk destanları, konuları' eşleştirilmesi, aşağıdakilerin hangisinde doğru değildir?
A) Alp er Tunga: Alp Er Tunga'nın halkıyla Çin'e göçü
B) Oğuz Kağan: Hun hükümdarı Mete Han'ın yaşamı
C) Şu: Makedonya kralı İskender'le Şu'nun savaşları
D) Bozkurt: Türklerin dişi bir kurttan türeyişi
E) Ergenekon: Ergenekon'da çoğalan Türklerin dağı eritip çıkmaları
12. 'Doğal destan' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zaman, oluşum sürecindeki özelliklerini koruyamaz, değişir.
B) Olayın geçtiği coğrafya, yeryüzü biçimlerinden yaklaşık olarak çıkarılabilir.
C) Destan dili, o dilin geçirdiği aşamaları saptamada önemli bir araçtır.
D) Destan anlatımı çoğunlukla renksiz, cansızdır.
E) Ulusal bilincin önemli kaynaklarıdır.
13. 'Göktürk Yazıtları' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İlkinde, Tonyukuk'un kendi çağını anıyı andıran bir anlatımla verdiği
B) Onbiri sessiz, üçü sesli ondört harfli uygur alfabesiyle yazıldığı
C) Kül Tigin anıtının dilinin zenginliği, anlatımının ustalığı ve inceliğiyle dikkati çektiği
D) Yarı söylev niteliğinde olan Bilge Kağan anıtının ilk tarih, anı, söylev örneği sayıldığı
E) 1983'te Danımarkalı bilgin Thomsen tarafından okunarak bilim ve sanata kazandırıldığı
14. Türklerin kullandıkları 'alfabeler' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Göktürk alfabesinden sonra Uygur alfabesinin kullanıldığı
B) Uygur alfabesiyle daha çok dinsel metinlerin yazıldığı
C) İslamiyetin benimsenmesiyle Arap alfabesine geçildiği
D) Cumhuriyetle birlikte Arap alfabesinin yerini Latin alfabesinin aldığı
E) İlk İslami ürünlerin Uygur alfabesiyle yazıldığı
15. 'Göktürk yazıtları' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Türklerin dil, din, yaşam biçimlerini yenilemek zorunda kalışlarını vruguladıkları
B) Ulusal birliğe verilen önemi yansıttıkları
C) Türklerin komşularıyla ilişkilerin önemli birer belgeleri oldukları
D) Türklerin yaşamını, toplumsal öbekleri verdikleri
E) Dilinin, kültürünü korumayan toplumların nasıl yok olduklarını belgeledikleri
16. 'Göç' destanı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Uygur destanı olduğu
B) Kansu eyaletinde, Doğu Türkeli'ne yapılan göçü anlattığı
C) Beş Balığ kentinin kurulmasına değinildiği
D) Türklerin toprağa verdikleri önemi vurguladığı
E) Uygur - İran savaşlarını konu edindiği
17. Aşağıdaki yapma destan'lardan hangisi bir başka ozanındır?
A) Sakarya Meydan Savaşı
B) Üç Şehitler Destanı
C) Yedi Mehmetler Destanı
D) Çanakkale Destanı
E) İnönüler
18. Türklerin baştan beri kullandıkları, alfabeler, tarih sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Göktürk - Uygur - Arap - Latin
B) Uygur - Göktürk - Arap - Latin
C) Uygur - Arap - Göktürk - Latin
D) Göktürk - Arap - Uygur - Latin
E) Göktürk - Uygur - Latin - Arap
19. Aşağıdaki dizilerden hangisi, yalnızca 'yapma' destanları kapsamaktadır?
A) Gılgamış - Şehname - İlyada - Kaybolmuş Cennet
B) Odise - Kal*******a - Kurtarılımış Kudüs - Niebelungen
C) Mahabharata - Sid - Çılgın Orlando - Şu
D) Çılgın Orlando - Kurtarılmış Kudüs - Henriade - Kaybolmuş Cennet
E) Şehname - Şu - Hendiade - Sid
20. "Sab" için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Atasözü olduğu
B) Ağıtı karşıladığı
C) Konusunun koşmayı andırdığı
D) Kahramanlıkları anlattığı
E) Bir şiir türü olduğu
(Çözemediğiniz soruları bana bildirirseniz yardımcı olmaya çalışırım)
1. E
2. D
3. E
4. D
5. E
6. B
7. D
8. B
9. B
10. C
11. C
12. A
13. D
14. B
15. E
16. A
17. E
18. A
19. A
20. D
